یکی از گذرگاه های گردشگری استان سیستان و بلوچستان که کمتر مورد توجه قرار گرفته است حاشیه شمالی تفتان از راه زاهدان میرجاوه و خاش است که ده ها اثر تاریخی چشم‌انداز و جاذبه طبیعی و روستای زیبای گردشگری را در خود جای داده است. روستاهای این مسیر همچون لادیز و تمین و سنگان از چنان گیرایی و جذابیتی در روستا گردی برخوردار هستند که یک بار سفر خاطرات به یاد ماندنی در اذهان بازدیدکنندگان برای همیشه به جای می‌گذارد. مسافران و گردشگران این مسیر پس از بازدید از غار زیبای لادیز و روستای تمین و طی مسافت ۲۵ کیلومتری به روستای سنگان می رسند.
روستای سنگان از توابع بخش مرکزی خاش با مرکز شهرستان ۴۳ کیلومتر فاصله دارد و یکی از مراکز بکر و دیدنی استان سیستان و بلوچستان است. این روستا در دامنه شمالی کوه آتشفشانی تفتان در سوی چپ مسیر میرجاوه به خاش در موقعیت جغرافیایی ۲۳۳۴۵۶ عرض شمالی و ۶۱۱۹۱۱ طول شرقی در ارتفاع ۱۶۳۳ متری از سطح دریا واقع گردیده است. پوشش گیاهی و جانوری منطقه در نوع خود بی همتا است. در کنار آثاری همچون انواع سنگواره و فسیل های دره های سرسبز، وجود کانی و معادن، آبگرم معدنی، انواع چشمه آب شیرین و کوه‌های سر به فلک کشیده، آثار و بقایای سنگ‌هایی که از آن فلزات استخراج شده این روستا را به یکی از مناطق گردشگری استان تبدیل نموده است.
به طوری که درخت سرو سنگان با بیش از ۲۰۰۰ سال سن همچنان سبب شده است همه ساله گردشگران فراوانی از این درخت کهن و باستانی دیدن نمایند. درختی که در آیین‌های پیش از اسلام مقدس بوده است. این درخت باستانی که ارتفاع آن به ۳۰ متر و پهنای آن به ۳ متر می‌رسد به عنوان یکی از آثار طبیعی کشور در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
درختان سرو برای زرتشتیان پیش از اسلام مقدس بوده‌اند و بیشتر به دست موبدان و پیشوایان مذهبی زرتشتیان کشت می‌شدند. هم اکنون در روستاهای ده پابید خاش، سب شهرستان سب و سوران و سرجو سراوان درخت سرو وجود دارد که مردم محلی به آنها سول می گویند.
درختان سول سب و سرجو متاسفانه بر اثر خشکسالی خشم شده‌اند و تنها تنه آنها به جا مانده است. درباره چگونگی کشت و رشد و نمو این درختان باورهایی در نزد مردمان منطقه وجود دارد.
جاذبه های گردشگری روستای سنگان
در کنار ده‌ها اثر تاریخی و طبیعی موجود در روستا باغات انار بدون حصار یکی از جاذبه‌های گردشگری روستا است. به طوری که میوه‌های آن به ویژه انار در کشور از آوازه بالایی برخوردار است و زمینه بازدید از روستا را در تمام فصول سال مناسب ساخته است. چرا که در هر فصلی زیبایی‌های ویژه خودش را دارد.
سنگان از چنان آب و هوای خوبی در استان سیستان و بلوچستان برخوردار است که قابلیت کشت انواع محصولات به ویژه انار در آن فراهم است و به دلیل قرارگیری در حاشیه شمالی کوه تفتان یکی از مرغوبترین و با کیفیت ترین انواع ارقام انار کشور در سنگان تولید می شود.
مسیر خاش به سنگان یا میرجاوه به خاش از جذابیت زیادی برخوردار است یک طرف جاده را کوه تفتان در بر گرفته است و طرف دیگر جاده را باغ‌های انبوه توت و انار که بر هر گردشگری لبخند می‌زنند.
هرچند مردم تصور می‌کنند که سیستان و بلوچستان استانی خشک و بی آب وعلف است ولی سفر به روستای سنگان و مشاهده باغات انار و زیبایی‌های طبیعت سفر خاطره انگیزی را برای آنان رقم می‌زند.
آتشفشان تفتان
رشته کوه تفتان بین ۲۸ درجه و ۳۰ دقیقه الی ۲۸ درجه و ۵ دقیقه عرض شمالی و ۶۰ درجه و ۵۰ دقیقه تا ۶۱ درجه ۱۵ درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. این کوه در ۴۲ کیلومتری شمال شهر خاش بین شهر میرجاوه و شهرستان خاش واقع شده است. ارتفاع آن از سطح دریا ۳۹۴۱ کمتر نسبت به دشت‌های اطراف حدود ۲۰۰۰ متر است.
آب معدنی معروف به آب گرم
این چشمه آب معدنی در دامنه کوه و نزدیک به قله قرار دارد. برای بهبود بیماری‌های پوستی کاربرد داشته و برای درمان استخوان درد و درد مفاصل بسیار سودمند است.
شهرک گردشگری دروک روستای سنگان
این شهرک که تنها بخش کوچکی از امکانات و تاسیسات در حال استقرار یافته است در کنار جاده اصلی خاش و میرجاوه واقع شده است
دره معروف نالک
در این دره حماسه معروف نبرد نالک رخ داد که در سال ۱۹۱۷ میلادی دلاور مردان بلوچ با دلیری تمام با نیروهای ژنرال دایر فرمانده ارتش انگلیسی که اندیشه دست درازی به خاک و بلوچستان را داشتند به نبرد پرداختند. نصب تابلوهای راهنما و نوشتن چکیده‌ای از این حماسه بر تابلوهایی در دو طرف دره که هم اکنون در کنار جاده خاش میرجاوه قرار گرفته است یاد حماسه سازان منطقه را زنده نگه خواهد داشت.
با توجه به نزدیک بودن روستای سنگان به شهرستان‌های خاش و میرجاوه واقع شدن این روستا در مسیر این شهرستان های یاد شده در صورت برنامه‌ریزی و تبلیغات مناسب می‌تواند مسیر مسافران و گردشگران را که از استانهای شمالی کشور و یا حتی مناطق شمالی استان سیستان و بلوچستان را به این سمت سوق داده باشد. همچنین این منطقه که سر راه عبور کاروان های زیارتی کشورهای همسایه شرقی قرار دارد می‌تواند از این رهگذر در حوزه گردشگری درآمدزا باشد.
نویسنده: مرضیه کرد
منبع: مجله کاو
