دروازه ملا موسی (دروازه خاش زاهدان)
اگر تاکنون اسم دروازه ملا موسی را نشنیده اید با زاهدانی ها همراه باشید تا داستانش را از قول آقای غلامحسین اردویی جوان برای شما بگوییم.
در دهه ۲۰ شمسی امتداد جنوبی و شرقی و غربی میدان امام علی (ع) فعلی بیابان بود و در این محدوده فقط کوه زردی خودنمایی می کرد که بعداً اداره آب و ثبت احوال روی آن ساخته شد.
مقابل هتل امین فعلی دروازه خروجی زاهدان بود که آنجا چوبی اندازه عرض یک اتومبیل گذاشته بودند. هر اتومبیلی که قصد خروج از زاهدان را داشت بایستی عوارض خروج را پرداخت می‌کرد.
چوب به دستور آقای ملا موسی ریگی، کارمند شهرداری زاهدان برداشته می شد و اتومبیل ها از شهر زاهدان خارج می شدند. به همین دلیل این دروازه به نام دروازه ملا موسی نام گرفت.
ملا موسی مردی قوی هیکل بود با سبیل های پرپشت و بلند. خانه ملا موسی در دامنه کوه زرد قرار داشت و تنها منزلی بود که در آن نقطه ساخته شده بود و کوه زرد به کوه ملا موسی شناخته می‌شد.
اگر به منطقه بلوچستان سفر کردید و به روستای کَم زرد از توابع شهرستان خاش رسیدید یادی کنید از ملا موسی که در قبرستان کنار جاده آرمیده است.
نویسنده: جناب آقای غلامحسین اردویی جوان
زندگی مردم شهر زاهدان در گذشته ای دور درون قلعه ای کوچک در کوه های شمال شهر جریان داشته و مردم در حوالی قلعه به کار کشاوری و تجارت مشغول بوده اند و از این طریق امرار معاش می کردند . کارگران راه آهن یعنی هندی ها اولین پایه گذاران شهر در این منطقه بوده اند . معماری خاص هندی از اين طریق وارد ایران شد.
در سال ۱۳۰۲ هجری شمسی کابینه دستور به آبادانی شهر داده و در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی بنا به پیشنهاد تیمسار جهانبانی نام شهر به زاهدان تغییر یافت. هرچند نقشه اولیه شهر زاهدان توسط یک مهندس از شهر کویته پاکستان طراحی گردید ولی معماران ایرانی بافت کلی شهر را براساس معماری شهر های تاریخی مطابق با اقلیم منطقه اجرا کردند.
