بازار قلب شهر است آدم ها از هر جای شهر می آیند و در بازار به هم می‌رسند و نیازها و تازه ها را می بینند و می خرند و می‌برند. خرید و دیدن دکان ها و فروشگاه های زیبا اغلب حال افسرده را بهتر می‌کند. در شهر قدم میزنم تا به بازار برسم. قدیمی ترین و شاید اولین محلی که ساکنان زاهدان به عنوان بازار شناخته اند بازارچه ای ال مانند و به نسبت به آنچه به عنوان معماری بازار قدیمی در شهرهایی مثل تبریز و اصفهان و شیراز دیده ایم بسیار کوچک! اما در تاریخ جوان شهر زاهدان کهن است و اولین. با زاهدانی ها همراه باشید تا اطلاعات جالبی در مورد تاریخچه بازارچه سرپوش زاهدان در اختیار شما قرار دهیم.
این مجموعه معماری در مرکز شهر و در بافت قدیمی آن حد فاصل خیابان های طالقانی و امام خمینی (ره) قرار گرفته است. تاریخ ساخت بازارچه به زمان شکل گیری شهر زاهدان باز می‌گردد. کار ساخت این مجموعه در سال ۱۳۰۸ خورشیدی شروع و در سال ۱۳۱۱ به پایان رسید. در سال ۱۳۱۴ توسط شخصی به نام استاد معمار خلفی یزدی تکمیل گردید و از نظر سبک معماری، سبک رایج بازارهای سنتی کشور را داراست و در ساخت آن از مسائل خشت و گل استفاده شده است. این بازار به صورت حرف (L) بوده و در مجموع دارای ۲۵ حجره است.
دکان هایش را قبل از هر چیز می‌بینم و از میان اجناس چینی ایرانی‌اش سفره می‌خرم با گل‌های صورتی و یاسی و بعد سر صحبت را با آدم هایش باز می کنم و دوربینم را رو به سقف و دیوارها و اجناس و آدم ها نشان می روم…
ساسان محمدزاده فرزند یکی از قدیمی‌ترین دکانداران بازارچه سرپوش است که خودش بیشتر از ۳۰ سال در همین بازار طلافروشی قدیمی پدرش را اداره کرده است. با آب و تاب گوشه های بازارچه که در چند سال اخیر مرمت شده است را نشان می‌دهد. محمدزاده معتقد است مرمت این مکان کمکی به رونق و رفت و آمد گردشگران نکرده است بلکه دردسرهایی را هم برای دکانداران ایجاد نموده است. از آجرکاری ناقصی که زیر گچ لک شده پنهان شده است می گذریم و می‌رسیم به ناودان هایی که در جریان مرمت مسدود شده‌اند و در اولین باران تند کویری، آب راه خود را پیدا کرده و از لابه لای گچ جدید جاری می‌شود.
سنگ سیاهی که به گفته محمد زاده جانشین سنگفرش آجری بازارچه شده بود و نوار فلزی که جا به جا از کف کنده شده و گویا باعث افتادن تک و توک رهگذران این بازارچه می‌شود. اهالی بازار می‌گویند اینجا اولین بازارچه شهر است که به گفته پدر آقای محمدزاده به دست معماری به نام آقای آزاد ساخته شده و روزگاری برو بیایی داشته اما سالهاست بازارچه سرپوش رونقی ندارد و تنها گذرگاهی است برای کسانی که می خواهند از بازار طلا فروش ها دیدن کنند و یا خریدی در پاساژهای جدید و پاساژ رزاق زاده دارند.
آخرین تصویری که ثبت می کنم جعبه‌ی کنتورهای برق بازارچه است که در زمین نصب شده و آنطور که دکاندارای تعریف می‌کرد موقع بارندگی پر از آب می‌شود و یک بار هم اتصال برق باعث آتش‌سوزی شده است. اهالی می گویند آخرین گردشگران خارجی ۱۵ سال پیش از این بازار دیدن کرده اند. خودم آرزو می‌کنم راهی برای رونق بازارچه به نظرم برسد، راهی برای رفت و آمد که آدم‌ها، راهی پیدا نمیکنم فقط به صنایع دستی سنتی و جدیدی فکر می‌کنم که می‌توانست به دست جوانان دانشگاه رفته و هنرمندان تجربی باشد و در بعضی از دکان‌های بازارچه سرپوش زاهدان شاید جایی برای فروش آن پیدا می‌شد.
نویسنده: کلثوم بزی
منبع: مجله کاو
